تحلیل نابرابری های توسعه ی ناحیه ای در ایران

Authors

مسعود تقوایی

حمید رضا وارثی

رعنا شیخ بیگلو

abstract

نابرابری و ابعاد مختلف آن نشانه های مشخّصی از توسعه‎نیافتگی شمرده می شود. تفاوت ها و نابرابری های منطقه ای و ناحیه ای تهدیدی جدّی برای کشورها به‎شمار می رود، زیرا زمینه های دست‎یابی به وحدت و یکپارچگی ملّی را دشوار می‎کند. برای فراهم کردن مبنای علمی و منطقی برای کاستن نابرابری ها، ارزیابی جامعی از وضعیّت موجود توسعه ی نواحی با در نظر گرفتن شاخص های مختلف، بسیار ضروری است. پس از انجام این ارزیابی، می توان برای روبه‎رو شدن با مشکلات مناطق محروم اقدام کرد. مطالعه ی حاضر به ارزیابی سطح توسعه‎یافتگی شهرستان های ایران و تحلیل نابرابری میان آنها از نظر شاخص های مختلف توسعه پرداخته است. بدین ترتیب که پس از مطالعه و بررسی منابع موثّق آماری مربوط به سال 1385، تعداد 54 شاخص توسعه تدوین شد؛ وزن شاخص ها با استفاده از روش فرایند تحلیل سلسله‎مراتبی (ahp) تعیین شد و درنهایت، میزان توسعه‎یافتگی شهرستان ها با بهره گیری از روش topsis مورد ارزیابی قرار گرفت. همچنین، برای تبیین میزان نابرابری در بخش های مختلفِ مورد مطالعه، ضریب پراکندگی مربوط به هر بخش محاسبه شد. نتایج پژوهش، نابرابری آشکاری را میان سطح توسعه ی شهرستان ها نشان می دهد. شهرستان های شمیرانات، تهران و دماوند به‎عنوان توسعه‎یافته ترین شهرستان های کشور، به‎همراه سایر شهرستان های توسعه‎یافته بیشتر در بخش های مرکزی کشور واقع شده اند. در حالی که بیشتر شهرستان های توسعه‎نیافته و محروم در مناطق حاشیه ای و مرزی قرار گرفته اند. تحلیل ضریب پراکندگی نیز نشان می دهد که بیشترین نابرابری شهرستان ها به‎ترتیب مربوط به بخش های امکانات زیربنایی، کشاورزی و مسکن است. بنابراین، برای دست یافتن به یکپارچگی ملّی، ارتقای سطح توسعه ی اقتصادی ـ اجتماعی و پایداری سیاسی، کاستن نابرابری های ناحیه ای امری ضروری و گریز ناپذیر است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تحلیل فضایی نابرابری های ناحیه ای در استان کرمانشاه

مفهوم توسعه علاوه بر رشد در همه جهات، توزیع متعادل را نیز در بر می­گیرد. توزیع متعادل امکانات و خدمات، گامی در جهت از بین بردن عدم تعادل­های منطقه­ای است. برای شناخت توسعه‌یافتگی یاعدم توسعه‌یافتگی مناطق، به بررسی الگوی نابرابری‌های ناحیه‌ای، تفاوت‌های میان نواحی وبررسی میزان برتری یک مکان نسبت به ساختارمکان‌های مشابه درسطح مختلف نیاز است لذا باید برنامه‌ریزی‌های ناحیه­ای مورد توجه قرار گیرد. ه...

full text

اثر بربرین در تنظیم آستروسیتهای Gfap+ ناحیه هیپوکمپ موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین

Background: Diabetes mellitus increases the risk of central nervous system (CNS) disorders such as stroke, seizures, dementia, and cognitive impairment. Berberine, a natural isoquinolne alkaloid, is reported to exhibit beneficial effect in various neurodegenerative and neuropsychiatric disorders. Moreover astrocytes are proving critical for normal CNS function, and alterations in their activity...

full text

اثر بربرین در تنظیم آستروسیتهای Gfap+ ناحیه هیپوکمپ موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین

Background: Diabetes mellitus increases the risk of central nervous system (CNS) disorders such as stroke, seizures, dementia, and cognitive impairment. Berberine, a natural isoquinolne alkaloid, is reported to exhibit beneficial effect in various neurodegenerative and neuropsychiatric disorders. Moreover astrocytes are proving critical for normal CNS function, and alterations in their activity...

full text

تحلیل جامعه‌شناختی توسعه و نابرابری در ایران

برابری و عدالت در برخورداری از دستاوردهای توسعه در پهنۀ جغرافیایی مشخص یکی از موضوعات مهم در مطالعات توسعه به شمار می‌رود که بر سیاستگذاری توسعه کشورها اثرگذار است. مقالۀ حاضر به تعیین جایگاه و رتبه‌بندی توسعه‌یافتگی استان‌های ایران و شناخت الگوی حاکم بر توسعه‌یافتگی کشور می‌پردازد. با توجه به بررسی ادبیات موجود در زمینه شاخص‌های توسعه، پنج بعد اصلی برای ارزیابی توسعۀ استان‌ها شامل اقتصادی و زی...

full text

تحلیل فضایی نابرابری های ناحیه ای در استان آذربایجان شرقی

کیفیت توسعه و زیرساخت های آن در اثر برنامه ریزی های نامطلوب و متمرکز گذشته مسائل عمده ای را در روند توسعه نواحی کشور ایجاد کرده است. ابعاد گوناگون و پیچیدگی ساختاری این موضوع یکی از تنگناهای اساسی در عرضه مدل مناسب برای توزیع اعتبارات به شمار می آید. به منظور حل مسائل ناشی از عدم تعادل های منطقه ای، گام نخست شناخت و سطح بندی مناطق از نظر برخورداری در زمینه های اقتصادی، زیربنایی و ارتباطات، اجتم...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
پژوهشهای جغرافیای انسانی

Publisher: مؤسسه جغرافیا

ISSN 2008-6296

volume 43(78، زمستان 1390)

issue 4 2011

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023